- Βέρμιο
- Όρος (2.052 μ.) της Μακεδονίας, φυσικό όριο της πεδιάδας Καμπανίας και του υψιπέδου της Κοζάνης. Συνδέεται στα Β με το όρος Βόρας στα στενά Έδεσσας και στη λεκάνη της Βεγορίτιδος λίμνης, ενώ οι νότιες απολήξεις του καταλήγουν στη βόρεια όχθη του Αλιάκμονα, η στενή και βαθιά κοιλάδα του οποίου το χωρίζει από τα Πιέρια όρη. Κυριότερες κορυφές: Τσανακτσή (2.052 μ.), Μαύρη Πέτρα (2.027 μ.), Παλάτι (1.895 μ.), Αρσούμπασι (1.874 μ.), Ξηροβούνι (1.804 μ.), Γκιόνα (1.749 μ.) και Αγκάθι (1.650 μ.). Ιζηματογενές, σχιστολιθικό και ασβεστολιθικό στο βόρειο μισό, κρυσταλλικό στο νότιο, έχει μορφή επιμήκη, με τις βόρειες και ανατολικές πλαγιές του σκεπασμένες από δάση (κυρίως οξιές και έλατα) και οπωροφόρα δέντρα, ενώ οι δυτικές είναι συνήθως γυμνές. Τα άφθονα νερά του σχηματίζουν μικρούς καταρράκτες και κινούν βιομηχανικές εγκαταστάσεις στις Έδεσσα, τη Νάουσα και τη Βέροια, οι οποίες είναι χτισμένες στις ανατολικές υπώρειές του. Οι χιονοσκεπείς πλαγιές του είναι κατάλληλες για χιονοδρομίες και προσελκύουν πολλούς χιονοδρόμους και φιλάθλους στους αγώνες που διεξάγονται στην περιοχή Κάτω Β. (Σέλι) όπου υπάρχει χιονοδρομικό κέντρο από τη Λάκα Μιρέ (υψόμ. 1.500 μ.) στην κορυφή Αρσούμπασι. Στο Β. μάλιστα έγινε το πρώτο χιονοδρομικό κέντρο της χώρας.
Το Β. υψώνεται ως φυσικό τείχος μεταξύ της κεντρικής και της δυτικής Μακεδονίας, με λίγες και υποχρεωτικές διαβάσεις, όπως της Χάδοβας, απ’ όπου διέρχεται η οδός Θεσσαλονίκης – Βέροιας – Κοζάνης, των στενών Έδεσσας (Άγρα και Μπουχαρέμ Χαν), απ’ όπου διέρχεται η αμαξιτή και σιδηροδρομική γραμμή Θεσσαλονίκης – Έδεσσας – Φλώρινας, και της Νάουσας, απ’ όπου περνά από την Ακρινή η οδός προς την Κοζάνη. Για τον λόγο αυτό, οι δύο πρώτες διαβάσεις υπήρξαν πεδία στρατιωτικών επιχειρήσεων, τόσο κατά τους βαλκανικούς όσο και κατά τους δύο παγκόσμιους πολέμους.
Οι χιονοσκεπείς πλαγιές του Βερμίου είναι κατάλληλες για χιονοδρομίες και προσελκύουν πολλούς χιονοδρόμους κάθε χρόνο.
Μια χιονισμένη κορυφή του Βερμίου.
Καταφύγιο χιονοδρόμων σε μια περιοχή στο όρος Βέρμιο.
Στο Βέρμιο, σε υψόμετρο 1.200 μ., στην άκρη του οικισμού Καστανιά, είναι χτισμένη η μονή της Παναγίας Σουμελά, που ιδρύθηκε το 1950 από Πόντιους πρόσφυγες και είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου.
Το Βέρμιο υψώνεται ως φυσικό τείχος μεταξύ της κεντρικής και της δυτικής Μακεδονίας.
Dictionary of Greek. 2013.